Sohrab Ahmari: Trump durdurulabilir mi?

"Trump, sonu gelmeyen vekaleten müdahalelerden bıkan ve rejim değişikliği savaşlarına karşı temkinli olan seçmenlere çok daha yakın."

İllüstrasyon: Elliot Lang

Çevirmenin notu: ABD’de başkanlık seçimleri evvelinde New Hampshire’da Cumhuriyetçi aday adayları arasında gerçekleşen ön seçimlerinde Trump, Ioawa ön seçimlerinden sonra ikinci defa, eski BM Daimî Temsilcisi Nikki Haley’den daha fazla oy aldı. Demokratlar ve Cumhuriyetçiler, temmuz ve ağustos aylarındaki parti kongrelerinde başkanlık seçimleri için resmi adaylarını belirleyecek. Sohrab Ahmari, söz konusu sonucun, Trump’ın Cumhuriyetçi seçmen tabanındaki nüfuzunu koruduğuna işaret ettiğini savunuyor.

---

Trump durdurulabilir mi?

New Hampshire ön seçimlerini kazanması, eski başkanın Cumhuriyetçi taban üzerindeki kalıcı hakimiyetini kanıtlıyor

Sohrab Ahmari

New Statesman

24 Ocak 2024

Donald Trump, anketlerin de öngördüğü gibi Cumhuriyetçi başkan adayı olma yarışında New Hampshire ön seçimini kazandı. New York Times, şu anda ikinci sıradaki Nikki Haley’e 11 puanlık bir fark öngörüyor, elbette Iowa’da elde ettiğinden daha dar, ancak yine de zorlu. Bu sonuç, Trump’ın Cumhuriyetçi Parti seçmen tabanı üzerindeki kalıcı hakimiyetinin yanı sıra, tabandaki Cumhuriyetçilerin arzuları ile Haley’in temsil ettiği parti kurumu arasındaki kopukluğu da ortaya koyuyor.

Eski Birleşmiş Milletler Daimî Temsilcisi olan Haley, New Hampshire’a sağlam avantajlarla gitti. Öncelikle eyalet¹, seçmenlerin yüzde 40’ını oluşturan beyan etmemiş seçmenlerin her iki partinin ön seçimlerine katılmasına izin veriyor. Trump, destekçilerini Demokratların ön seçime Haley’in hilafına “sızmak” amacıyla bu fırsatı kullandıkları konusunda uyarmıştı. Yine de 6 Ekim’deki son tarihten önce 3,542 New Hampshire Demokratı ya da eyaletteki tüm kayıtlı seçmenlerin sadece yüzde 0,4’ü eğilimlerini beyan etmemiş olarak değiştirdi; daha da az sayıda Demokrat, yaklaşık 400 kişi, eğilimlerini Cumhuriyetçi olarak değiştirdi.

Yine de New Hampshire aynı gün seçmen kaydına izin veriyor ve Trump’ın bağımsızların, özellikle de Demokrat eğilimli olanların bu sürece katılması konusunda endişelenmek için iyi bir nedeni vardı. Trump, 2016 ön seçimlerinde New Hampshire’daki bağımsızların büyük kısmını kazanmıştı. Ancak bu yıl Iowa’da Trump, Cumhuriyetçiler arasında Haley’e 39 puan fark atmasına rağmen bağımsızları sadece sekiz puan farkla kazandı. New Hampshire’ın popüler valisi Chris Sununu’nun durmaksızın Haley’i desteklemesi Trump’ın korkularını artırdı.

Bir de Haley’nin para avantajı vardı. Politico’ya göre kampanyası ve müttefiki siyasi eylem komiteleri (PAC) New Hampshire’da yayın ve dijital reklamlara 30 milyon dolar harcayarak Trump’ın reklam harcamalarını neredeyse ikiye katladı. Haley, aynı zamanda Trump karşıtı mega bağışçıların etrafında toplandığı —özellikle de LinkedIn’in kurucusu ve Haley PAC’a 250 bin dolar bağış yapan kararlı Demokrat Reid Hoffman— bir figür.

Dahası, sandık çıkış anketleri Iowa’ya kıyasla daha seküler ve daha az yoğun bir “yeniden büyük Amerika” seçmeni gösterdi ve New Hampshire seçmenlerinin daha küçük bir kısmı Başkan Joe Biden’ın 2020 zaferinin gayri meşru olduğuna inanıyor; bunların tamamı Trump için kötü ilk göstergeler.

Fakat tüm bunlara rağmen Haley, tabanın eski başkana olan sadakatinin üstesinden gelemedi. Geleneksel görüş Trump’ın partiyi “radikalleştirdiği”, New Hampshire gibi bir eyaletteki düşük vergili, bağımsızlık isteyen Cumhuriyetçileri kendi köpüren popülist imajına dönüştürdüğü. Trump’ın Cumhuriyetçi Parti seçmenlerini çılgınca söylemlere şartlandırdığı kesinlikle doğru.

Ancak Matthew Schmitz’in kısa süre önce New York Times’ta tartıştığı üzere konu pek çok politika meselesine geldiğinde Trump açık ara daha ılımlı bir aday. Bu arada Haley gibi isimler, Cumhuriyetçi Parti düzeninin uzun süredir “sorumlu” pozisyon olarak göstermeye çalıştığı neoliberal aşırılığı temsil ediyor.

Örneğin Trump, kazanılmış hakların korunmasını isteyen ulusal çoğunluğun yanında yer alıyor. Buna karşın Haley, sistemdeki “rekabeti” artırmak için emeklilik yaşının yükseltilmesi ve özelleştirilmiş Medicare planlarının genişletilmesi çağrısında bulundu; bu tedbirleri, düşünce kuruluşu liberterleri, Wall Street rantçıları ve korkunç özel sigorta endüstrisi dışında hiç kimsenin hoşuna gitmiyor.

Dış politika konusunda Haley’in platformu 2003 dolaylarından kalma, iyi korunmuş bir zaman kapsülü. Hatta ajandası, George W. Bush ve arkadaşlarının en parlak dönemlerinden bile daha aşırı. Bush şahin hırslarını Arap ülkeleri ve Hindikuş’taki keçi çobanlarıyla sınırlarken —ve görün nasıl sonuçlandı— Haley Rusya, Çin ve İran ile aynı anda mücadele etmek istiyor. İkisi nükleer silah sahibi olan bu üç gücü yeni bir “şer ekseni” olarak tanımlıyor. Burada da Trump, sonu gelmeyen vekaleten müdahalelerden bıkan ve rejim değişikliği savaşlarına karşı temkinli olan seçmenlere çok daha yakın.

Bu Cumhuriyetçi düzenin ölüm uçurumu, bağışçı zümresi ile tabanın duygularını ayıran uçurum. Eğer Haley, New Hampshire’da bu uçurumu kapatamadıysa kendi koyu kırmızı eyaleti Güney Carolina’da ya da Ohio gibi bir yerde bunu yapabileceğini hayal etmek zor.

Bu arada Trump, 2016’da kaybettiği cazibesinin bir kısmını geri kazanıyor gibi görünüyor. RealClearPolitics’in “anketlerin anketi” Trump’ın Biden’ı ulusal çapta neredeyse üç puan farkla geçtiğini gösteriyor. Öte yandan seçimlere bu kadar kısa bir süre kala bu tür anket tahminleri bir tuz tanesinden daha fazlasıyla ele alınmalı ve Iowa ve New Hampshire’daki bağımsızlarla mücadelesi belaya işaret edebilir ki bu, birden fazla yargı alanında karşı karşıya olduğu 91 cezai suçlamayı kapsamıyor.

Haley, New Hampshire’daki yenilgisini kabul ederken bile denemeye devam edeceğine yemin etti; milyarder bağışçıları için birkaç yüz milyon daha fazla harcamanın ne önemi var ki? Acaba Haley’nin burada kalmasının bir nedeni de Trump’ın hüküm giymesi ve kendisinin bir şekilde suçlanmamış yedek aday olarak devreye girmesi ihtimali mi? Hukukun ilgası: Jefferson ve Lincoln’ün ülkesinde bugünlerde siyaseti giderek artan bir şekilde böyle yapıyoruz.

1. Yazar burada New Hampshire’ın halk arasındaki adı olan “Granite State”i (Granit Eyalet) kullanmış. (ç.n.)