Dürüstlük Girişimi nedir?

Çevirmenin notu: Son 10 yıldır İngiliz istihbarat teşkilatları, Rusya’ya karşı, 1920’li yıllarda Sovyetlere karşı gösterdiği gayretin çok daha fazlasını sergiliyor.

Bir asır önce İngiliz kraliyeti, generalleri ve medya sahipleri, başta Hindistan olmak üzere kolonileri elden kaçırmama konusunda hemfikirdi. Bağımsızlık isteyenlerin boğazına çökmek, gerekirse daha fazlası…

Köleleştirilen topraklara fahiş fiyatlarla makine ve mamul satılıp karşılığında petrol, kauçuk, yün vs. hammadeler eve getirilirken her şeyin tıkırında olmadığı da gerçekti.

İçeride sendikacılık ve ücret pazarlıkları gibi tehditler vardı. Sovyetler, Bolşevizm ve sosyalizmi müdahalecilikle suçlamak ya da statükoyu korumak üzere polis ve orduya ayrılan dev bütçeler iyi çözümler gibi görünüyordu.

Tutsak halkların, bütün denizlerde demir yüzdürebilen bir donanmanın ve “müdahaleci” Sovyet sosyalizminin olmadığı bir realitede Tory, MI6, MI5 ve Özel Şube polisi, 100 yıl önceki performansın fazlasını gösterebiliyor.

Bugünkü MH17 komplosu, 2 yıl önce İstanbul’da öldürülen emekli İngiliz subayı James Le Mesurier’in kurduğu Beyaz Miğferler’in Suriye’deki kimyasal saldırı mizansenleri ya da Skripal ve Navalnıy hadiseleri, 1924’teki Zinovyev Mektubu ve 1927’de Tüm Rusya Kooperatif Derneği’nin (ARCOS) Londra ofisine yapılan polis baskınını illa hatırlatmış olmalı.

3 yıl kadar önce Moon of Alabama blogunda yayımlanan şu derleme, Twitter’da faal “mavi tikli” Batılı gazeteciler ve onların adanmışlıklarının kaynağı hakkında işe yarar bilgiler veriyor.

İngiliz hükümeti Rusya’ya karşı gizli bir karalama kampanyası yürütüyor

Moon of Alabama — 24 Kasım 2018

2015’te Bireleşik Krallık hükümeti, Rusya karşıtı propagandayı batının medya akışına sokmak için gizli bir operasyon başlattı.

Rus hükümeti karşıtı çizgiyi benimsemeyen herkesi lekelemek için tasarlanan bu ve benzeri programların pek çok sonucunu daha önce görmüştük. Donald Trump’a karşı “Ruslarla gizli anlaşma”ya dayanan Steele dosyası büyük ölçüde İngiliz operasyonuydu ancak farklı bir projenin parçası gibi görünüyor.

“Dürüstlük Girişimi”, “küme” veya yabancı ülkelerdeki güvenilir gazetecilerin, askeri şahsiyetlerin, akademisyenlerin ve lobicilerin iletişim gruplarını oluşturur. Bu insanlar, Britanya merkezi bir ihtiyaç algıladığında harekete geçmek için sosyal medya aracılığıyla uyarı alırlar.

7 Haziran’da İspanya Ulusal Güvenlik Kurumu şefi olarak Perto Banos’un görevlendirilmesini engellemek üzere kümelenme faaliyeti sadece birkaç saat sürdü. Küme, Banos’un Rusya hakkında oldukça pozitif bir görüşe sahip olduğunu tespit etti ve kendisine karşı sosyal medya üzerinden koordine bir karalama kampanyası başlattı.

Girişim ve faaliyetleri, bir kişinin bütçe başvuruları dâhil olmak üzere, Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı’na aktardığı belgelerini ifşa etmesi ve bunları “Anonymous” imzasıyla cybergueilla.org adresinde yayımlamasıyla ortaya çıktı.

Girişim nominal olarak [hükümet tarafından finanse edilen] sivil toplum kuruluşu olan The Institute for Statecraft altında yürütülmektedir. El kitabında amaç şöyle açıklanıyor:

“Dürüstlük Girişimi, 2015 sonbaharında, Özgür Brüksel Üniversitesi (VUB) ile işbirliği yaparak, Rusya’nın Birleşik Krallık’ta Avrupa ve Kuzey Amerika genelindeki demokratik kurumlara karşı oluşturduğu tehdidin siyasetçilerin, karar alıcıların, kanaat önderlerinin ve diğer ilgili tarafların dikkatine sunulması için The Institute for Statecraft tarafından kuruldu”.

Grup, Bellingcat ve Atlantic Council’i “partner kuruluşlar” olarak değerlendiriyor ve şunları vaat ediyor:

“Küme mensupları, kümelenme topluluğunda dezenformasyonla başa çıkmak ve bağları güçlendirmeye dönük kümelenmenin teknik yeterliliğini geliştirmek amacıyla yurt dışında eğitim oturumlarına gönderilecektir. […] DFR Digital Sherlocks, Bellingcat, EuVsDisinfo, Buzzfeed, Irex, Detector Media, Stopfake, LT MOD Stratcom ile etkinlikler  — daha fazla isim ekleyebilir ve küme katılımcılarını istediğiniz gibi önerebilirsiniz)”.

Girişimin Orwellyan sloganı; “Dezenformasyona Karşı Demokrasiyi Savunuyoruz”. Girişim, Avrupa ülkeleri, İngiltere, ABD ve Kanada’yı kapsıyor ve Ortadoğu’ya genişlemek istiyor gibi görünmekte.

Girişim’in “Hakkında” sayfasında şu iddia ediliyor: “Bir devlet kurumu değiliz ancak amaçlarımızı paylaşan devlet daireleri ve kurumlarıyla ortak çalışıyoruz.” Yayımlanan bütçe planları, Girişim’in finansmanının yüzde 95’inden fazlasının doğrudan Birleşik Krallık hükümeti, NATO ve ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan geldiğini gösteriyor.

Yabancı ülkelerde kümelenme oluşturan tüm irtibat sorumluları İngiliz büyükelçiliği memurları. Girişim, bir sivil toplum örgütünün ardına gizlenen İngiliz hükümeti tarafından yürütülen yabancı bir nüfuz kampanyası anlamına geliyor.

Örgüt, karalama kampanyası ağını oluşturmak için ayda 8,100 pound alan Chris N. Donelly tarafından yönetiliyor.

2017/18 bütçe uygulamasında Girişim’in nasıl çalıştığını öğreniyoruz:

“Avrupa’daki Rus dezenformasyonuna ve hasmane etkisine karşı koymak için: Enformasyon tabanını genişletmek; mevcut uzmanlıktan yararlanmak ve ulusal izler/dinler kitleyi tehditle ıslah etmek ve buna karşı ulusal kapasitelerin oluşturulmasına yardımcı olmak için uzmanlar, kanaat önderleri ve politika yapıcılardan oluşan bir ağlar ağı oluşturmak.”

Girişim, “Biz iyi adamlarız” yanılsamasına dayanan siyah beyaz bir görünüme sahip. “Biz” “halkı eğitirken” bu, meşru bir çalışmadır. Başkaları benzerini yaparsa dezenformasyondur. Girişim’in varlığı, halkı gizlice manipüle etmek için yaratılmış, böyle bir görüşün yanlış olduğunun kanıtı. Girişim’in çalışması madem görülmek istediği kadar yasaldıysa, Dışişleri Bakanlığı bunu neden bir STK perdesinin arkasına saklanarak yürütüyor?

2017/18 bütçe uygulaması, Dışişleri Bakanlığı’ndan 480,635 pound’luk fon talebinde bulundu. NATO ve Litvanya Savunma Bakanlığı’ndan 102,000 pound tutarında ortak finansman aldı. 2018/19 bütçe uygulaması planlanan bir harcamayı 1,961,000,00 pound olarak gösteriyor. Bu seneki ortak sponsorlar yine NATO ve Litvanya Savunma Bakanlığı, fakat aynı zamanda 250,000 pound ile ABD Dışişleri Bakanlığı’nı ve 100,000 sterlin ile Facebook’u içeriyor. Bütçe her bir ülkenin yerel askeriyesi ile güçlü bir işbirliğini de ortaya koyuyor. Raporda, NATO’nun yerel kümelenmelerin finansmanında da cömert olduğu belirtiliyor.

Girişim’in ifşa edilen dökümanlarından biri, Top 3 Deliverable for FCO başlıklı bir not:

“Kümelenme kavramı ve metodolojisini geliştirmek ve sınamak, farklı koşullar altında bir dizi ülkede kümeler kurmak.

İnsanların [hükümet içinde, düşünce kuruluşlarını, orduyu, gazetecileri], büyük resmi görerek, Rusya’nın kasti hibrit saldırısı altında olduğumuzu kabul etmelerini sağlamak.

Yanıtın hızını arttırmak, ‘altın dakikayı’ kovalamak için ağı aktivizme seferber etmek.”

İlk 1’in altında, kümeler oluştururken şu alt öğe okunuyor:

“Medyayı akademisyenlerle, karar alıcılarla, praktisyonerlerle politika ve toplumu etkilemek için birbirine bağlar. (Jenena Miliç, Sırp televizyonunda Kremlin yanlısı sesleri susturuyor)”.

“Demokrasiyi Savunmak”, ulusal televizyondaki belirli sesleri susturarak kendiyle çelişen bir kavram gibi görünüyor.

Başka bir alt başlık, Girişim’in yabancı hükümetleri gizlice nasıl etkilediğini not ediyor:

Hükümetlerimizle, özellikle de işimizi bir problem olarak görmemeleri ve bizim gibi bağımsız bir STK operasyonuna yakışır şekilde, onları yavaşça etkilemeye çalışmak için güvenilir kişisel ilişkilere dayanarak çok dikkatli bir şekilde çalışıyoruz, demek oluyor ki;

• Almanya, Zentrum Liberale Moderne üzerinden Başbakanlık Ofisi ve Savunma Bakanlığı’na,

• Hollanda, HCSS üzerinden Savunma Bakanlığı’na,

• Polonya ve Romanya, masa başı düzeyinde NATO temsilcileri aracılığıyla Dışişleri Bakanlıklarına,

• İspanya, özel danışmanlar aracılığıyla Savunma Bakanlığı ve Başbakanlık Ofisi’ne (Not edilmeli; bu, yeni hükümet ile çok yakında değişebilir),

• Norveç, kişisel bağlantılar aracılığıyla Savunma Bakanlığı’na,

• NATO Genel Merkezi, Politika Planlama Birimi aracılığıyla Genel Sekreter’in ofisine.

Kümeler geliştikçe ihtiyaç olduğu kadar harekete geçeceğimiz diğer hükümetlerle gizli temaslarımız bulunuyor.

ABD ve İngiltere’de kurulan “kümelenmelere” bir bakış, bazı önemli isimler gösteriyor:

Facebook gönderilerini sansürleme üzerine sözleşmesi olan Atlantic Council üyeleri, birkaç küme listesinde gözüküyor. Birleşik Krallık’ın çekirdek kümesinde vergi dolandırıcısı William Browder, Atlantic Council’den Ben Nimmo ve neocon Washington Post yazarı Anne Applebaum gibi bazı önemli isimler de yer alıyor. Şüpheli şahıslardan biri, kirli Steele dosyalarını Senatör John McCain’e, Donald Trump’ı Rusya ile ilişkileri olduğu iddiasıyla karalamak için veren Andrew Wood. Ayrı bir kümelenmede sözde gazetecilerin; Deborah Haynes, London Times’tan David Aaronovitch, FT’den Neil Buckley ve BBC’den Jonathan Marcus’un isimleri var.

Temmuz 2018'den itibaren bir “Küme Toparlaması”, en az 35 ülkedeki faaliyetlerini detaylandırıyor. Bir başka dosya, programlarda yer alan yerel ortak kurumları ve şahısları ortaya çıkarıyor.

Rus Enformasyonuna Karşı Girişim Kılavuzu, oldukça komik bir parça. MH17 uçağının Ukrayna’ya ait bir BUK füzesiyle düşürülmesini, Han Şeyhun’daki sahte kimyasal hadisesini ve Skripal meselesini Rus dezenformasyonuna bir örnek olarak listeliyor. Ancak, bu olaylardan en azından ikisi; Birleşik Krallık’ın işlettiği Beyaz Miğferler’in mahareti Han Şeyhun ve Skripal olayı, İngiliz istihbaratının dezenformasyon operasyonlarının ürünleri.

Muhtemelen tüm bu zuladaki en ilginç dökümanlar, 2018 bütçe başvurusu v2’nin 7 ile 40. sayfaları arasında ortaya konan “Proje Planı”. “Sürdürülebilirlik” başlığı altında şunları not ediyor:

“Programın, her ülkede kurulu olan kümelerin kök salması, finansman bulması ve etkinliğini göstermesi için yeterli zamana sahip olmasını sağlamak amacıyla en az 2019 Mart tarihine kadar çalıştırılması önerilmektedir. 2. Aşama için Dışişleri Bakanlığı finansmanı, faaliyetlerin ölçek, erişim ve kapsam olarak genişletilmesini sağlayacaktır. Kümelenmeler kendilerini kurdukça, yerel finansman kaynaklarına erişmeye başladılar. Ancak bu, bazı ülkelerde diğerlerinden daha yavaş ve daha zor bir süreçtir. NATO Merkezi’nin Kamu Diplomasisi Departmanı, ulusal kümelenmeler için güvenilir bir finansman kaynağı olduğunu kanıtladı. ATA [Atlantik Antlaşması Birliği], NATO ve üye ülkelerdeki diğer para kaynaklarına erişim imkanı sunmayı vaat ediyor. ABD’deki kurumsal ve hükümet kaynaklarından sağlanan fonlar, ABD hükümetindeki iç anlaşmazlıklar yüzünden ertelendi, ancak, Mart 2018’de tıkanıklığın çözüldüğü ve finansmanın şimdi akması gerektiği anlaşılıyor.

Program, çalışmalarının karşılıklı olarak güçlenmekte olduğu kanıtlanan bir çapraz toplumdan [düşünce kuruluşları, akademi, siyaset, medya, hükümet ve ordu] eleştirel bir kitle yaratmaya başladı. Ağların ağını oluşturmada, her bir ulusal grup yerel tutarlılığı, güvenilirliği ve erişimi ve yanı sıra iyi uluslararası erişimi sağlamıştır. Bu şartlar ve hükümetlerin bu çalışmalara duydukları ihtiyaç konusundaki artan farkındalık, birlikte çalışmanın çeşitli idareler altında ve çeşitli şekillerde sürekliliğini garanti etmelidir.”

Bütçe uygulamasının üçüncü kısmı çeşitli faaliyetleri, çıktılarını ve sonuçlarını listeliyor. Bütçe planı, Girişim için “riskleri” tanımlayan bir bölüm içeriyor. Bunlar Girişim’in enformasyon teknolojisini hacklemeyi de içeriyor:

“Rusya’nın ya da Rus yanlılarının hedef ülkelerdeki ya da programın çalışmalarından etkilenen siyaset ve çıkar grupları tarafından yaratılan olumsuz tanıtım, programı ya da katılımcılarını gözden düşürmeyi ya da politik utanç yaratmayı amaçlamıştır.”

Bu yazının bu tür utançlara katkıda bulunmasını umuyoruz.