Seymour Hersh’in anlatmadıkları
Seymour Hersh’in anlatmadıkları
"Bu, ABD’nin savaş planının değil, Biden’ın boru hattı komplosunun iddianamesi".
Çevirmenin notu: Gazeteci Seymour Hersh’in Kuzey Akım sabotajının failinin kim olduğu ve planın detaylarına ilişkin makalesi, konuya vakıf olmayan Batılı izler-dinler kitle açısından faydalı oldu. Öyle ki bunu — Ohio’daki kimyasal faciayla birlikte — kamuoyunun dikkatinden saklamak için — UFO görüntüleri gibi — çeşitli maskaralıklara başvuruldu. Ancak Hersh ve kaynağının kasten atladığı ya da bahsetmediği bazı detaylar da mevcut. En az Hersh kadar tecrübeli olan, Moskova’da en uzun süre görev yapan yabancı medya mensubu John Helmer, ilgili makalenin kapsamlı bir kritiğini yapmış.
Seymour Hersh’in Kuzey Akım saldırılarıyla ilgili haberinin kusuru ne?
John Helmer — Dances with Bears
10 Şubat 2023
Seymour Hersh’in Başkan Joseph Biden’ın 26 Eylül 2022’de Baltık’ta deniz tabanındaki Kuzey Akım doğalgaz boru hatlarını imha etme kararı ve ABD Donanmasının patlayıcıların hazırlanmasındaki rolüne ilişkin haberi, Hersh’in deyimiyle “süreç hakkında doğrudan bilgi sahibi” tek bir Amerikalı anonim kaynağa dayanıyor.
Hersh’in haberinin tam metninden ne kaynağın ne de Hersh’in bir yıldan daha uzun bir süre önce kamuoyuna açıklanan ve ABD öncülüğündeki, Polonya ile Danimarka hükümetlerini de doğrudan ilgilendiren, boru hatlarını sabote etme ve yok etmeye yönelik operasyonların tarihleri hakkında “doğrudan bilgiye” sahip olmadığı anlaşılıyor. Aslında Hersh ve adamı, ihmal nedeniyle bu operasyonlardan ve bu tarihlerden bihaber.
Ayrıca her ikisi de İngiliz hükümetinin bu tarihteki ve patlamadan 60 saniye sonra dönemin Başbakanı Elizabeth Truss’ın Dışişleri Bakanı Antony Blinken’a haber verdiği nihai yıkımdaki rolünden ve Rus yönetiminin Britanya’nın dahlinden haberdar olduğunu açıklamasından da bihaber.
Kaynak ve muhabir, Alman hükümet yetkililerin operasyonda oynadıkları rolden ve 17 Temmuz 2014’te Malezya Hava Yollarına ait MH17 sefer sayılı uçağın düşürülmesinin ardından Başbakan Angela Merkel’in, NATO’nun Ukrayna’nın doğusunda yönelik askeri müdahale planına dahil olmasına kadar uzanan, Almanya’nın Rusya’ya karşı yürüttüğü savaş harekatlarının mazisinden aynı düzeyde habersiz görünüyor. Bu saldırı can kayıpları ve ABD’nin Rusya’ya karşı uyguladığı savaş stratejisi açısından Kuzey Akım operasyonundan daha maliyetliydi.
Maliyet açısından, ABD’nin 28 Şubat 2022’de duyurduğu ve Rusya Merkez Bankası rezervlerindeki 300 milyar dolardan fazla paraya el koyduğu saldırısı çok daha geniş çaplıydı. Hersh, kaynağının kimliğini belirtmeden “ABD’nin Rusya ile doğrudan çatışmayı en aza indirme vaatleri” olduğunu, Kuzey Akım’a dönük saldırı planının bu “vaatlere” ters düşmesi nedeniyle kaynağının görüşüne göre ya ABD mevzuatına göre yasadışı olduğunu ya Amerikan istihbarat ve askeri operasyon standartlarının ihlal edildiğini ya da Rus hedeflerine dair verdiği uluslararası taahhütlerin ihlal edildiğini ima ediyor. Hersh, herhangi bir açıklama yapmadan Rus yetkililerden veya “süreç hakkında doğrudan bilgi sahibi” öbür şahıslardan bu iddiaları doğrulamalarını ya da yalanlamalarını istemeyi ihmal ediyor.
Hersh ve adamı, aynı şekilde Almanları da küçümsüyor. Hersh’in haberine göre Kuzey Akım’a dönük saldırı planı en az bir yıldır devam ederken, 2022’nin ocak ayında “bazı tereddütlerden sonra [Şansölye Olaf Scholz] artık kesin olarak Amerikan takımındaydı” diyor. Hersh, muvazzaf, ordu generali, donanma amirali ya da emekli herhangi bir Alman kaynağından teyit ya da açıklama istemeyi ihmal ediyor.
Hersh’in metni, kaynağı gibi kendisinin de Rusya’nın “[Avrupa’daki] Batı hegemonyasına yönelik tehdidiyle” mücadele etmenin; “[Devlet Başkanı Vladimir] Putin’in kölesi olduğu bilinen oligarkların hakimiyetinde olması” nedeniyle Gazprom’a saldırmanın; Kuzey Akım’ın “Vladimir Putin’in siyasi ve bölgesel hırsları için doğalgazı silah olarak kullanmasının bir aracı” olduğu için ve “ABD’nin [Putin’in hırslarına dönük] siyasi kaygıları gerçekçi olduğu için” ABD’nin iyi ve yasal bir politikası olduğunu düşündüğünü ima ediyor: Putin artık ek ve çok ihtiyaç duyulan büyük bir gelir kaynağına sahip olacak, Almanya ve Batı Avrupa’nın geri kalanı, Rusya’nın tedarik ettiği düşük maliyetli doğalgaza bağımlı hale gelecek ve Avrupa’nın Amerika’ya olan bağımlılığı azalacaktı”.
Eğer Hersh ve adamının gerçek olduğuna inandıkları şey buysa, o zaman habere göre içlerinden biri yalan söylüyor, diğeri de takiyye yapıyor olmalı.
Hersh ve kaynağı, ABD Donanmasının gizli bir operasyonu olduğunu iddia ettikleri şeyin yanlış olduğunu ima ediyor; bunun nedeni ABD’nin Rusya’ya karşı savaşta hedeflerinin yanlış olması değil, saldırı planının “Kongre’nin bilgilendirilmesini gerektiren” Amerikan yasalarından kasten kaçması. Hersh’in kaynağından aktardığına göre yasa dışı plan buydu; Biden’ın ve Dışişleri Bakanlığı’nın Kuzey Akım’a karşı resmi açıklamalardaki ihtarlarını dile getirmeyi seçtikleri için yasa dışıydı, zira ilgili şahıslar açısından amaç, yasalara uymak ve operasyon için yasallık uydurmaktı. Kaynak, bu kılıf bulmanın amacının “ABD ordusunun yardımıyla yürütülen son derece gizli bir istihbarat operasyonunu yasalara uygun hale getirmek olduğunu ve bu operasyonun Kongre’ye bildirilmesinin artık hukuki bir zaruret olmadığını” belirtiyor.
Hersh ve kaynağı, bu küçük sırrın yasa dışı olduğunu iddia etmek ve büyük ve bariz sırrı haklı çıkarmak için tarihi, NATO müttefiklerinin ve elbette Rusların kaydettiklerini görmezden gelmek mecburiyetinde kalıyor. Bu ya utanmazca hesaplanmış bir sahtekârlık ya da yönetimin operasyonunu araştırıyormuş, hatta onları suçluyormuş gibi davranan ve aynı zamanda savaşın hedefine, ideolojisine ve propagandasına sadakatle hizmet eden Amerikalı bir gazetecinin fantezisi.
Hersh Don Kişot gibi; fakat bu kez yaşlı Don’un mızrağı kırık, eğik ve yel değirmeni sadece Washington ve Langley’deki savaşçıların değil, aynı zamanda onlar hakkında haber yaptığını iddia eden gazetecilerdeki Amerikancı eksepsiyonalizmin bir uydurması.
Hersh’in haberine Rusya’dan gelen resmi reaksiyon haberin doğruluğunu teyit etme yönünde olmadı.
Bundan ziyade Ruslar, eğer Hersh doğruyu söylüyorsa ana akım Amerikan ve Avrupa medyasının neden onu görmezden geldiğine dikkat çekiyor. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, devlet ajansı TASS’a verdiği demeçte “ABD ve Washington’dan gelen açıklamaları analiz ederken sadece Rus medyasının değil, yabancı medyanın da Sayın Hersh’in Baltık Denizi’ndeki kritik enerji altyapısına, yani Kuzey Akım boru hatlarına yönelik sabotaj ve terör eyleminin organize edilmesinde Beyaz Saray’ın dahli ve doğrudan parmağı olduğu iddiasına ilişkin bu çok ciddi ve muhtemelen tartışmalı paylaşımına dikkat etmesi çok önemli… Bu makale, Batı medyasında geniş yer bulmadı ve bu şüphesiz bizi şaşırtmakta” dedi.
Peskov, “ABD ve Washington’dan gelen her türlü açıklama” hakkında ironik bir biçimde konuşuyordu. İroni, Hersh’in kaynağına yönelikti. Hersh’e gelince; Peskov, “Bazı noktalara itiraz edilebilir ve bazılarının da ispatlanması gerekir” diye konuştu. Delilin “uluslararası bir soruşturma” çerçevesinde soruşturulması gerektiğini ifade etti: “Fakat biz bunun tam aksine şahit oluyoruz”.
Peskov, Moskova’nın “Anglo Saksonların bu sabotaj eyleminin tertip aşamasında yer aldıklarına dair” bilgi sahibi olduğunu yineledi. Bu yeni bir haber değil.
30 Eylül’de, Kuzey Akım saldırısından dört gün sonra Putin, Kremlin’de Lugansk, Donetsk, Herson ve Zaporojye’nin Rusya Federasyonu’nun yeni toprakları olarak tanıyan katılım anlaşmalarını kamuoyu önünde imzaladı. Putin, “Anglo Saksonlar, yaptırımların artık kâfi olmadığını düşünüyorlar ve şimdi yıkıma yönelmiş haldeler. Bu inandırıcı gelmiyor olabilir ama gerçek şu ki, Kuzey Akım’ın Baltık Denizi’nin tabanından geçen uluslararası gaz boru hatlarında patlamalara neden olarak, aslında Avrupa’nın tüm enerji altyapısını yok etmeye giriştiler. Bundan kimin kazançlı çıkacağı herkes için açık. Elbette ki bundan çıkarı olanlar sorumlu” ifadelerini kullandı.
Putin, “Böylesi bir özgüven sadece meşhur eksepsiyonalizm kavramının değil — her ne kadar şaşırtmaktan asla vazgeçmese de — aynı zamanda Batı’da hakikate olan ‘açlığın’ da doğrudan bir ürünü. Hakikat, Goebbels gibi yalan söyleyerek, son derece agresif bir propaganda kullanılarak bir efsaneler, illüzyonlar ve sahtelikler okyanusunda boğulmuştur. Yalan ne kadar az inandırıcı olursa, insanlar ona o kadar çabuk inanır; işte bu ilke doğrultusunda çalışıyorlar” diye ekledi.
Bunun takiben Rusya Dışişleri Bakanlığı da 1 Kasım’da Anglo Saksonlara karşı suçlamada bulundu ve Britanya Dışişleri Bakanlığına protesto notaları verdi.
Hersh, adamı ve kaynakları 26 Eylül’deki saldırının, Rusya Genelkurmayı, Stavka ve Putin’in dört bölgede yapılan referandumla ve 29 Eylül’deki katılım açıklamasına yol açan karar alma süreciyle bağlantılı olduğundan şüphelenmediler.
Putin, katılım konusunda şunları ekledi: “Dinleyin, bunlar bir tomar saçmalıktan ibaret, tamamen aldatma, çifte standart, hatta üçlü standart! Aptal olduğumuzu sanıyor olmalılar”. Hersh ve kaynağı buna kulak vermedi. Amerikan medyasındaki muhalifler ya da destekçileri de.
Hersh, Associated Press ve New York Times’taki muhabirlik kariyerinin ardından New Yorker’da çalışmaya başladı. Derginin arşivinde Hersh’in 1972’den itibaren 59 makalesi mevcut. Hersh, ABD’nin Vietnam, Ortadoğu ve Pakistan’daki operasyonlarının yanı sıra CIA’in ABD’nin iç hedeflerine yönelik casusluk faaliyetlerine odaklandığı 1990 yılından bu yana bir kez bile Rusya ile alakalı haber yapmadı. 1983’ün eylül ayında Kore Hava Yollarına ait KAL007 sefer sayılı uçağın Sovyetler tarafından düşürülmesiyle ilgili kitabı, The Independent’a yaptığı şu açıklama dışında Moskova hakkında ya da Moskova’dan hiç haber yapmadı: “Noviçok zehirlenmesi hikayesi pek tutmadı. [Skripal] büyük olasılıkla İngiliz istihbarat teşkilatlarıyla Rusların organize suçları hakkında konuşuyordu”. Hersh’e göre, diğer kurbanlara da sıçrayan talihsiz hadiseler, devlet destekli eylemlerden ziyade organize suç unsurlarına işaret ediyor, fakat bu durum Britanya hükümetinin ajandasına ters düşüyor. Hersh, “Bunlar yazarın kendi görüşleridir” şeklinde bir uyarı da eklemiş.
Hersh’in yeni haberi bir gerçeğimsiyle başlıyor. Araştırmacı gazetecilikte bu terim, temel iddiaların uydurma olduğunu kamufle etmeyi amaçlayan ve doğruluğu önemsiz olan şeyler için kullanılır. Hersh’e göre kaynağının Kuzey Akım saldırısını gerçekleştirdiğini iddia ettiği ABD Donanması biriminin operasyon merkezi, “Florida’nın güneybatısında, Alabama sınırının 70 mil güneyinde, şimdilerde gelişmekte olan tatil kenti Panama City’nin kısalında bir zamanlar taşra olan bir yerde bulunuyor. Merkezin tesisi de bulunduğu yer gibi sıradan bir yapı. 2. Dünya Savaşı’ndan sonra yapılan betonarme yapı, Chicago’nun batı yakasındaki meslek liselerine benziyor. Şimdi dört şeritli olan yolun karşısında jetonla çalışan bir çamaşırhane ve bir dans okulu var”.
Hersh gibi gazeteciliğini Substack abonelik servisinde satan Matt Taibbi için bu sadece “gişe rekorları kıran” bir haber değil, aynı zamanda Taibbi’nin “bu makale hazırlanırken temas halinde olduğu” için doğruluğuna kefil olduğu bir haberdi.
“Konuya aşina” kaynakların bir, iki ve daha üstünü referans göstererek aritmetik kör kaynak kullanma prensibini icat eden Bloomberg ve Financial Times’tı. “Temas halinde olmak” Taibbi’nin aritmetiğe başvurmadan kaynak bulma icadı.
Gerçeğimsiler, kamuflaj, ihmal, cehalet, tahmin gazetecilik olamaz. Hersh’in gazeteciler arasındaki destekçilerinden bir diğeri Londralı John Pilger, gerçeğimsi fotoğrafı tekrar paylaşıyor ve haberin “gerçek gazetecilik” olduğunu iddia ediyor.
Hersh, makalesinde pek çok başka gerçeğimsi de dağıtıyor. Bunlardan biri “Eski İdari Ofis Binası’nın üst katındaki gizli oda... Aynı zamanda Başkan’ın Dış İstihbarat Danışma Kurulu’nun (PFIAB) da olduğu yer”. Bahsedilen bu kısaltma, Carter yönetiminin 1978’de teşkilatı tekrar kurmasının ve Clinton yönetiminin 1993’te birleştirip yeniden organize etmesinden evveline dayanıyor. Bugün — Hersh’in kaynağının toplantı yaptıklarını iddia ettiği dönemde — kısaltması PIAB. PIAB’ın mevcut mensuplarının listesine bakın ve hangilerinin Hersh’in kaynağı olabileceğini tahmin edin.
İkinci, üçüncü ve dördüncü gerçeğimsi Estonya; “Dalgıçların görev için eğitim almak üzere Rusya’nın doğalgaz yükleme limanlarının hemen karşısındaki Estonya’ya gitmeleri gerekecek miydi? Teşkilata ‘Bu çok zor olur’ denildi” ve “Norveç Donanması, Danimarka’nın Bornholm adasının birkaç mil açığındaki sığ suda doğru noktayı bulmakta gecikmedi” başlıklı bir resim ve de patlayıcı uzaktan kumanda tetiği; “Başka herhangi bir sinyalin kazara patlayıcıları infilak ettirecek bir sinyal gönderemeyeceği kadar sağlam bir sinyal arıyorsunuz’. Bana söylenen…”
Norveç Donanmasına, Oslo’daki istihbarat teşkilatına ve Bornholm adasına verilen referanslar, Hersh ve kaynağının Bornholm adası açıklarında bir yıldan uzun bir süre önce Polonya, ABD ve NATO tarafından gerçekleştirilen operasyonları saptırdığını ortaya koyuyor. Delilleri, haritaları, Rusya’nın verdiği reaksiyonu ve hikâyenin tamamını buradan okuyabilirsiniz.
[Bu erken delil, aynı zamanda Danimarka hükümetinin Kuzey Akım’a yönelik komplodan 2021’in başlarında haberdar olduğu anlamına da geliyor. Hersh’in, Danimarkalıların bir yıl sonra sözde Norveç’in “bölgedeki olası dalış faaliyetleriyle ilgili” manevrasıyla kandırıldıklarını iddia etmek imkânsız gibi görünüyor. Kaynak, Hersh’e Danimarkalılara “söylenenler ile bildiklerinin kasten farklı olduğunu” söyledi; bu da kaynağın cehaletini doğruluyor. Hersh, iddiayı Norveç elçiliğine sorduğunu ancak Danimarkalılara sormadığını bildiriyor.]
Kaynağın verdiği mesajın ve dolayısıyla Hersh’in haberinin özü, “Rus birliklerinin Ukrayna sınırlarında istikrarlı ve kaygı verici bir şekilde yığınak yaptığı”, “Washington’da teyakkuzun arttığı” ve “yönetimin bocaladığı” şeklinde. Bu kimin teyakkuzu, kimin bocalamasıydı?
Hersh, o dönem ABD’nin resmen ve aleni olarak izlediği politikayı onayladığını ortaya koyuyor. Hersh, şimdi yalnızca CIA ve dışişleri yetkililerinin operasyon planına muhalefet ettiğini söylemekle kalmıyor, aktardığına göre Dışişleri Bakanı Blinken’in Rus kuvvetlerinin “kısa sürede iki katına çıkabileceği” uyarısında bulunduğunu da ifade ediyor.
Hersh’in vardığı netice, 2021’in aralın ayında “tedirgin bir dönem” yaşandığı. Hersh ile CIA ve Dışişleri Bakanlığının uyarılarını aktaran kaynağı açısından tedirgin edici olan, Kuzey Akım boru hatları havaya uçurulursa ve Ruslar, Rus kuvvetleri Ukrayna’ya girmeden evvel bundan ABD’nin sorumlu olduğunu fark ederse, ABD’nin erken davranmış ve tüm savaş stratejisini riske atmış olacağıydı: “Washington, Almanya gibi ülkelerin Ukrayna’ya Rusya’yı yenmek için ihtiyaç duyduğu para ve silahları sağlama konusunda isteksiz davranmasından endişe ediyordu”.
Hersh’in metni, eski Şansölye Merkel ve eski Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande’ın, ittifak Ukrayna’daki savaşmaya hazır olmadan evvel Rusları kışkırtmanın NATO’nun izlediği strateji açısından riskli olduğu yönündeki son açıklamalarının ABD yönetiminde nasıl karşılık bulduğunu gösteriyor. Hersh’in kaynağının CIA, dışişleri ve donanmadaki kaynakları kadar savaştan yana olduğu ortaya çıktı ve hala da öyle. Hersh de öyle. Orgazm olma fırsatına nail olmaya kararlılar ama erken boşalma riski onları “tedirgin” etmiş.
Bu yüzden haber, hedefine dikkatle nişan alıyor: “Biden’ın Jake Sullvian’a bir plan oluşturması için kurumlar arası bir grubu bir araya getirme yetkisi vermesi işte bu tedirgin dönemde gerçekleşti”.
Kaynak, Rusya’nın savaş planları hakkında ne kadar az şey bildiğini de ortaya koyuyor. Hersh, Rusların Kuzey Akım operasyonuna “misilleme yapmadıklarını” zira “belki de ABD’nin yaptıklarının aynısını yapabilecek kapasiteye sahip olmak istediklerini” söylediğini aktarıyor. Putin’in 30 Eylül’de yaptığı ve “sorumluların” kimler olduğunu izah eden konuşmasına dair PIAB raporu ve değerlendirmesi, dağıtım listesinde yer almış olamaz. Bu da Hersh’in kaynağının PIAB mensuplarıyla kulaktan dolma bilgilerle irtibat halinde olduğuna, gizli okuma listesinde yer almadığına ve durum odası tartışmalarına davet edilmediğine işaret. Hersh, bu kaynağı gizleyerek ABD yönetiminin Rusya’ya karşı savaşında nasıl çalıştığını anlamadığını da gösteriyor. ABD’nin gücünü methediyor.
Haberde daha fazla metih var. Yasa dışı bir gizli operasyonun açık ama gizli bir askeri operasyona dönüştürülmesi, Hersh’in adamının aktardığına göre “güzel bir örtbas hikâyesiydi. Arkasında, sahaya uzmanlar ve gizli bir sinyalle çalışan ekipman yerleştiren gizli bir operasyon vardı. Tek kusur karar alma kısmındaydı”.
Bu, ABD’nin savaş planının değil, Biden’ın boru hattı komplosunun iddianamesi.
Bundan kazançlı çıkan kim? Rusya ve müttefikleri değil. Biden, Sullivan ve Beyaz Saray’daki onların kimliği belirsiz ortakları ve müttefikleri de değil. CIA Direktörü William Burns de değil; hatta kanuna aykırı “Yapın!” talimatını verdiği ve hukuksuzluğu örtbas ettiği için hedefte. Yine de Hersh’in makalesi, ana akım medya tarafından desteklenmediği sürece hiçbirine zarar gelmez. Hersh, hem kendisi hem de onu destekleyen araştırmacı gazetecilerin küfesini dolduruyor.
Bu makaleden kimler aklanarak çıkıyor? ABD Donanmasının derin deniz dalgıçları, Hersh’in deyimiyle Norveç Donanmasının “mükemmel denizcileri ve dalgıçları”, “Merkezi İstihbarat Teşkilatı ve Ulusal Güvenlik Teşkilatı casuslarından oluşan, özenle seçilmiş ekip” ve Hersh’in son cümlesi için Biden’ı suçlamak isteyen, gelecek yılki seçimlerde Biden’ın rakipleri olacak parti siyasileri.