Kiev’de ikinci Turuncu Devrim’in ardından Meclis Başkanlığına Svoboda’nın kurucularından biri olan Andrey Parubiy getirildi.
Svoboda’nın bir diğer lideri olan Igor Tenyuh ise Savunma Bakanı olarak atandı. Üst düzey Svoboda mensupları ve neo-Naziler şimdi de Ukrayna’da çeşitli bakanlıklarda faaliyet yürütüyor.
Darbe sırasında Svoboda, resmi web sitesinde “Svoboda’nın ideolojisinin, Ukrayna Milliyetçiler Örgütü (OUN) Genel Başkanı Yaroslav Stetsko tarafından yazılan bir kitaptan esinlendiğimi” gururla ilan etti. Nazi işbirlikçisi Stepan Bandera’nın yakın bir ortağı olan Stetsko, 1941'de Üçüncü Reich tarafından Ukrayna kukla devletinin başına getirilmişti.
Nazi istilasının ilk günlerinde (30 Haziran ve 2 Temmuz 1941) Ukrayna’nın batısındaki Lviv kentinde Yahudilere yönelik gerçekleştirilen pogromlar, bugün Bandera ve Şuheviç’in mirasını üstlenen Ukraynalı milliyetçiler için rahatsızlık verici bir mesele. Hitler’in ordusu bu büyük ve kadim Avrupa kentini işgal ettikten hemen sonra, Yahudilere yönelik pogromlar başladı.
Ev baskınları ve infazlar 3 gün boyunca devam etti. Farklı tahminlere göre, Lviv’de gerçekleştirilen pogromlarda 2 bin ila 7 bin Yahudi yaşamını yitirdi. Naziler kentte işledikleri insanlık suçlarını teker teker kayda aldılar, bir kısmı günümüze kadar ulaştı.
Bu arada, kentin işgalinin ilk günü (30 Haziran 1941) OUN, Ukrayna’nın bağımsızlığını ilan etti. “Bağımsızlık” pogromlarla başladı. Hemen akabinde Ukraynalı faşistler, “Ukrayna Halk Milisleri”ni (UPM) kurdu.
UPM militanları beyaz veya Ukrayna bayrağının renklerini taşıyan kol bantları takıyordu. İlk başlarda sivil kıyafetlerle görüldüler, sonrasında ise Ukrayna İsyan Ordusu (UPA) milislerinin kullandığı, “mazepinka” adı verilen kepler ve siyah üniformalarla görülmeye başladılar.
1 Temmuz 1941'de OUN mensuplarının kurduğu UPM, resmen SS’e bağlandı. UPM, şehirde 13 Ağustos 1941 yılına kadar var oldu ve Nazilere olabildiğince fazla yardım ettti.
UPM, Lviv kentinde 30 Haziran ve 2 Ağustos 1941 tarihleri arasında gerçekleştirilen pogromların yanı sıra, 25–27 Temmuz 1941 tarihlerinde de “Petliura Günleri” münasebetiyle bir Yahudi pogromu daha gerçekleştirdi ve tahmini olarak 2 bin kişi katledildi.
13 Ağustos 1941'de Almanlar UPM’yi feshetti ve Lviv merkezli “Ukrayna Destek Polisi” kuruldu. Mart 1942'ye gelindiğinde Lviv polisi, 122'si (dörtte biri) OUN mensuplarından oluşan yaklaşık 500 silahlıdan oluşuyordu.
Mart 1942'de yaklaşık 15 bin Yahudi, Lviv kentinden Polonya’daki Belzec toplama kampına nakledildi.
Yahudilere Belzec kampına kadar Ukraynalı faşist milisler eşlik etti. Almanlar emir verdi; OUN mensupları, kurbanları göçe zorladı. Modern Banderistler, öncülleri tarafından Lviv’de işlenen suçları soruşturmayı ısrarla reddediyor. Ukraynalı milislerin orada olmadığı; tanıkların yalancı ve fotoğrafların sahte olduğu öne sürülüyor.
Aşağıda 30 Temmuz ile 2 Ağustos 1941 tarihleri arasında gerçekleştirilen Lviv pogromlarına ilişkin görgü tanığı ifadeleri ve bir dizi fotoğraf yer alıyor:
Tanık Felicja Heller:
(Kaynak: Yahudi Tarih Enstitüsü Arşivi (AŻIH), Varşova, Polonya), arşiv kaydı: 301/3510.
“Almanlar geldiğinde, Ukraynalı milliyetçiler Yahudileri evlerden çıkarmaya zorlayan bir polis gücü oluşturmuşlardı.”
Tanık Anna Maria Peiper (AŻIH, 301/4626):
“Ukraynalı polisler Yahudileri evlerinde ele geçirdi ve onları cezaevinde çalışmaya zorladı.”
Tanık Leszek Allerhand:
(Kaynak: USC Shoah Vakfı Enstitüsü, Holokost kurbanları ile yapılan video-röportajların bulunduğu en büyük 27779 no’lu arşiv.)
“Sarı-mavi kol bandı takan Ukraynalılar, Almanların gelmesinden kısa süre sonra sokakta 9 yaşında bir çocuğu ve babasını (Prof. Mauricio Allergrand) tutuklamışlardı. Roma Katolik Katedrali yakınlarında dövüldükten sonra yaklaşık 3 km uzaklıktaki Brigadki cezaevine dizlerinin üzerinde yürütüldüler.”
Tanık Lilith Stern(AŻIH, 301/1181):
“Esas pogromcular, sol kollarında sarı-mavi bantlar olan Ukraynalı milislerdi.”
Aşağıdaki Lontskogo Caddesi’nde, hapishanenin yanındaki “diz yürüyüşlerinden’’ biri. “Polis memuru”, genç bir kadınla alay ederek cadde boyunca dizleri üzerinde yürütüyor:
Brigadki cezaevinin bahçesinden:
Erkekler kazarken, kadınlar parçalanmış cesetleri temizliyor:
Kazı yerinde kol bantlı bir “polis memuru” görülüyor:
Tanık Ryszard Ryndner (AŻIH, 301/18):
“Ukraynalı milisler Yahudileri sokaklarda ele geçirdi, dövdü ve infaza götürdü.”
Tanık Lusia Hornstein (Shoah Vakfı, 14797):
“Ukraynalı milisler daireleri bastı ve Yahudileri kaçırdı. Birimizin babası ve kardeşi Brigadki cezaevinde çalışmaya götürüldü ve kardeşi hapishanede işkenceyle öldürülürken yalnızca babası geri döndü.”
Tanık Chaim Shlomi:
(ABD Soykırım Anıt Müzesi (USHMM), USHMM RG-06.09.01 * 43, Kutu 45, George Theodorovich davası, 8 Mart 1985, 652):
“Pogrom Ukrayna polisi tarafından organize edildi; üniformalı siviller, sarı-mavi kol bantları takıyordu. Yahudileri evlerinden çıkarmaya ve sokaklarda yakalamaya başlamışlardı.
Tanık Salomon Goldman(AŻIH, 301/1864):
“İşgalin ilk günlerinde sarı-mavi kol bandı takan Ukraynalı militanlar, Yahudileri Lontskogo ve Zamarstinovskaya sokaklarındaki cezaevlerini temizlemek için biraraya getirdi.”
Tanık Janistaw Korczynski(AŻIH, 301/1809):
“Sarı-mavi kol bantlı Ukraynalılar, Zamarstinovskaya Caddesi’ndeki hapishaneye yaklaşık 70 Yahudiyi götürdü.”
Zamarstinovskaya Caddesi’ndeki cezaevinin yakınlarından bir görüntü. İki Yahudi, pogrom sırasında katledilenlerin cesetlerini taşıyor olabilir:
Tanık Stefania Cang-Schutzman(AJHH, 301/1794):
“Beş aylık hamile olan kız kardeşim dövüldü, bu yüzden bebeğini kaybetti.”
Tanık Alfred Monaster (AŻIH, 302/58):
“Pogromcular 20 yaşındaki Yahudi bir kızın kıyafetlerini soydu, vajinasına sopa soktu ve postaneden hapishaneye yürüttü.”
Tanık Tamara Branitsky(Shoah Vakfı, 51593):
“Kimsenin yardım etmeye çalışmadığını hatırlıyorum. Aksine kalabalık, bütün bunlardan zevk alıyor gibiydi.”
Bazı “özgürlük savaşçıları” kurbanlarını sokaklarda hapishanelere sürüklerken kimileri de kadınları taciz ediyordu. Onlardan biri Ivan Kovalişin:
Bir başka OUN mensubu tacizci Mihalio Peçarskiy:
Tanık Herman Katz(AJHH, 301/2299):
“1 Temmuz 1941'de Brigadki cezaevinde çalıştırılmaya başladım. İşten sonra Almanlar 47 kişiyi tek sıra halinde dizdi ve vurdu. Ben 48'inciydim. Ancak oraya gelen bir görevli, askere bugün için yeterli olduğunu söyledi.”
İsrail’deki Vad Yaşim Müzesi’nin koleksiyonundan bir fotoğraf:
Brigadki cezaevinin avlusundan bir görüntü. Yahudiler, kazılar sonrasında Almanlar tarafından infaz edildi:
OUN ve pogromcular hakkında birkaç kelime söylenmeli. Her şeyden önce, 30 Haziran-2 Ağustos 1941 tarihleri arasında gerçekleştirilen Lviv pogromunun sorumlusu Yaroslav Stetsko’ydu.
Stetsko, o dönem Lviv’de kurulan hükümete başkanlık etti. Almanlar bu “hükümeti” lahvettikten sonra tutuklanan Stetsko, “Moskova ve Yahudilerin Ukrayna’nın büyük düşmanları olduğunu” ifade ettiği bir otobiyografi yazdı. Stetsko, otobiyografisinde “Bu nedenle, Yahudileri ortadan kaldırma fikrini güçlü bir şekilde destekliyorum” ifadelerine yer verdi.
Stetsko’nun bu sözleri eylemleriyle uyumluydu; ilk gün, Lviv’de bağımsızlık ilan edildikten sonra (30 Haziran 1941), Stetsko yönetimi Ukrayna’da Yahudi nüfus artışına ilişkin “Alman yöntemlerini” kullandı ve 3 günde 4 binden fazla kişi katledildi.
Stetsko, Alman işgalcilere ekmek ve tuz ikram ediyor:
George H. W. Bush’la birlikte “Ulusların Anti-Bolşevik Bloku” Başkanı Stetsko’nun bu fotoğrafı ise başka bir şey anlatıyor. En ateşli İsrail taraftarı ABD başkanlarından biri olan Ronald Reagan’ın yardımcısı George H. W. Bush, İkinci Dünya Savaşı’nda Yahudi soykırımı fikrini açıkça savunan Ukraynalı bir pogromcuyu samimi bir şekilde selamlıyor:
