Güvenlik garantileri: ABD'nin bubi tuzağına Moskova'nın yanıtı
Moskova’nın güvenlik garantileriyle ilgili tekliflerine ABD’den gelen yanıta Rusya Dışişleri Bakanlığı, perşembe günü öğleden sonra yanıt gönderdi.
Kısa bir süre sonra belge, bakanlığın resmi web sitesinde yayımlandı. Belgede, ABD’nin yüz çevirdiği güvenlik garantisi tekliflerinin yeniden ifadesi var:
“ABD ve müttefikleri tarafından güvenliğimizin tesis edilmesiyle alakalı olarak kesin ve yasal anlamda bağlayıcı garantiler sunulması hususunda Amerikan tarafının anlaşmaya hazır olmaması nedeniyle Rusya, askeri-teknik önlemlerin uygulanması da dahil olmak üzere karşılık vermek zorunda kalacaktır”.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 21 Aralık’ta Ulusal Savunma Kontrol Merkezi’ndeki yıllık toplatıda da aynı şeyi söylemişti:
“Bunu kavrayamayan var mı? Bu açık olmalı… Tekrar vurgulamak istiyorum: Kendimize özel herhangi bir özel koşul talep etmiyoruz. Rusya, Avrasya’nın bütününde eşit ve bölünmez güvenliği temsil etmektedir. Doğal olarak, daha önce de belirttiğim gibi, Batılı meslektaşlarımız açık saldırgan tutumlarını sürdürürlerse, karşılık olarak münasip askeri-teknik tedbirleri devreye sokacağız ve onların dostane olmayan adımların sert karşılık vereceğiz”.
Putin’in görüşü, Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov tarafından 10 Ocak’ta ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman ile Cenevre’de yaptığı görüşmenin ardından tekrar edildi.
“Askeri-teknik tedbirler”den kasıt, Rusya’nın kara kutu savunması. Bunun detaylarına daha sonra girilebilir.
Chatham House, Atlantic Council gibi think-tank kuruluşları, uzun zamandır, bahsi geçen kutunun içinde ne olduğunu öğrenmeleri için para alıyorlar.
Kara kutunun içinde ne olduğu konusunda kesin olan üç şey var:
İlki, perşembe günü yayımlanan Rus Dışişleri belgesinde vurgulu bir şekilde ifade edilmiş: “ABD ve müttefiklerinin geçen sonbahardan bu yana resmi düzeyde açıkladığı gibi, Ukrayna’ya yönelik herhangi bir ‘Rus istilası’ yok ve/veya planlanmıyor”.
İkincisi ise Moskova, yanıtının detaylarını kendine saklıyor, sürprize yer bırakıyor.
Üçüncüsü, Putin’in geçen aralık ayında söylediği gibi, “karşılıklı” olacak. Bu, NATO’nun doğrudan Rusya’ya ve Donbass’a yönelik saldırılarında benzer önlemleri halihazırda kullandığı anlamına geliyor.
“Karşılıklılık” usulü, verilecek yanıtın Ukrayna ve Rusya’nın kara sınırıyla sınırlı kalmayacağını ifade ediyor; yanıt; Karadeniz ve Azak Denizinde ya da hatta Rusya-NATO çekişmesinin yaşandığı dünyanın çeşitli sahalarında meydana gelebilir. Aylardır tekrar edilen sözlerden çıkarılabilecek mana bu.
Rusya’nın belgesi, ABD’nin Moskova Büyükelçisi John Sullivan’a teslim edildi ve kısa süre sonra kamuoyuna duyuruldu. İlginçtir, hemen sonra Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın sitesine bir saatten uzun bir süre erişilemedi.
Belge, Rusya tarafından aralık ayından bu yana masaya yatırılan ve ABD ve NATO’nun şimdiye dek görmezden geldiği belirli güvenlik önlemleri ve anlaşma maddelerini sıralıyor. Ayrıca yeni belgede, “somut” ifadesi iki kez geçiyor:
“[…] NATO’nun doğuya genişlemeye sürdürmekten vazgeçmesinin yasal konsolidasyonunun muhtevası ve biçimleriyle alakalı somut teklifler bekliyoruz”.
“[…] Birleşik Devletler ve müttefiklerinin, Rusya’yı çevreleme politikasını terk etmesi ve anlaşma taslağımızın 4. maddesi 2. fıkrasında belirtildiği üzere askeri-politik gerilimi azaltma konusunda somut ve pratik adımlar atması gerekiyor”.
Bakanlığın vurgu yaptığı 4. maddede öngörülen şey, Ukrayna ve Gürcistan’ın NATO’ya girmesi bir yana, ABD’nin ittifakın dışındaki ülkelere askeri üs kuramayacağı, silah stoğu yapamayacağı ve Rusya’ya karşı “ikili işbirliğine” gidemeyeceği.
NATO ve Moskova’nın karşılıklı ısrarı, ittifakın tekliflere yüz çevirmedeki ısrarı, şimdiye dek karamsar resim çizenlerin haklı olduğunu gösteriyor.